2012/3 Syrië na Assad

Hoofdredactioneel

Niemand weet hoe lang het regime van Bashar al-Assad nog in het zadel zal zitten. Iedere dag bereiken ons beelden van het geweld in Syrië. Het naar buiten brengen van die beelden is een gevaarlijke onderneming, zegt de Syrische filmmaker Ali Atassi in deze ZemZem. Hij is een van de drijvende krachten achter Kayani, een platform voor jonge Syrische filmmakers en burgerjournalisten. Achter in deze ZemZem hebben we een dvd bijgesloten met vijf filmpjes van Kayani.

Zijn we daadwerkelijk getuige van de revolutie? Deze vraagt stelt Dima Hamadeh in een prikkelend essay. Het is in Syrië illegaal om een camera bij je te dragen. Je kunt er zelfs om vermoord worden. Basil al-Sayed filmde zijn eigen dood. Volgens Hamadeh is hij de ultieme getuige. 

Onlangs hoorde Maarten Zeegers voor het eerst weer van een Syrische kennis van hem. In de zomer van 2010 kwam hij vrijwel elke dag thuis bij zijn christelijke familie in Maaloula. Na het uitbreken van de revolutie hoorde hij niets meer van ze. Tot hij een opmerkelijk vriendschapsverzoek kreeg via Facebook. 

Vanuit Amman volgt Marjolein Wijninckx van IKV/PaxChristi de ontwikkelingen in de regio al jaren op de voet. Toen ze tien jaar geleden begon met het opzetten van een programma in Syrië was het uitgangspunt dat er spoedig een ander regime zou komen. ‘Het duurt langer dan gehoopt, maar het Syrië van morgen wordt vandaag bepaald,’ schrijft zij. 

Een van de mensen die nu een bijdrage aan die toekomst levert is Ahmed Mouaz al- Khatib al- Hassani. ln november 2012 is hij gekozen tot voorzitter van de Syrische Nationale Coalitie van Oppositionele en Revolutionaire Krachten, de verenigde Syrische oppositie. Peter Grol kent hem al jaren en noemt hem in zijn portret een politicus uit plichtsbesef. Zelf is Grol betrokken bij activiteiten van Syriërs in Nederland, zoals het Jasmijnplein in Rotterdam. 

Afgelopen najaar was Meltem Halaceli in Hatay, de Turkse provincie aan de grens met Syrië, waar haar moeder vandaan komt. Ze werkte mee aan de VPRO-documentaire ‘Landsgrenzen van Turkije’ en sprak in Antakya familieleden, intellectuelen, religieuze leiders, Syrische vluchtelingen en kunstenaars. Ze hoorde veel pijnlijke verhalen uit de mond van tegenstanders van regime, maar ook het verhaal van Nadima, wier vader is omgebracht door strijders van het Vrije Syrische Leger. 

Hoewel onduidelijk is hoe lang het Syrische regime nog aan de macht zal zijn voert Assad een verloren strijd, stellen Iba Abdo en Khaled Al Haj Saleh. In hun bijdrage roepen ze de Verenigde Staten en Europa op de reeds bevrijde gebieden alvast te steunen bij de wederopbouw.