De paradijselijke staat van de Nederlandse media
Hoofdredactioneel
Er is nog nooit zoveel geschreven over islam, moslims, en de islamitische wereld. Hoewel het Nederlandstalige publiek dus beter geïnformeerd is dan voorheen, lijkt er vooralsnog geen sprake van een beter begrip van, laat staan meer begrip voor, de islamitische wereld en de Nederlanders wier wortels daar liggen. ZemZem probeert bij te dragen aan een evenwichtiger beeld, maar wordt daarbij geconfronteerd met het onbegrip dat veel media tentoonspreiden. In het bestrijden van dergelijke berichtgeving kan de balans wel eens doorslaan naar de andere kant. Vanuit het verlangen de opiniemakers te weerleggen vervalt men snel in een omgekeerd soort eenzijdigheid.
Belangrijker is echter dat ZemZem de agenda niet wil laten bepalen door diegenen die over de islam uitsluitend spreken in termen van integratie en terrorisme, de thema’s die het debat nu al geruime tijd bepalen. Voor ZemZem is de uitdaging mee te doen aan het publieke debat, zonder zich mee te laten sleuren door de waan van de dag. Het bereiken van een evenwichtiger berichtgeving zal een zaak van lange adem zijn.
Ondertussen is de toestand van de Nederlandstalige media paradijselijk vergeleken bij die in de islamitische wereld, zoals blijkt uit ons mediakatern. Dieptepunt is wel Irak; daarom in dit nummer aandacht voor de moeilijke situatie van de Irakese pers en indringende foto’s van fotograaf Geert van Kesteren. Omdat internet moeilijk is te controleren, is dit medium een vrijhaven geworden voor wie geen toegang heeft tot onafhankelijke media. Op hetzelfde internet waar ook al-Qaida zijn boodschap weet te plaatsen, ventileren kritische geesten hun opinies. Wie zich afvraagt waar hij zijn informatie nu het beste vandaan kan halen, raadplege de internetcatalogus in het mediakatern.
In dit nummer geven we ook het woord aan twee ervaringsdeskundigen op het gebied van de media in het Midden-Oosten: door een fragment uit het lijvige De grote beschavingsoorlog van de Britse veteraan Robert Fisk, en een interview met de Nederlandse Soedanees Mohammed Abdulrahman over het functioneren van de Arabische media. Het Palestijns-Israëlische conflict blijft zowel hier als elders de gemoederen verhitten; vandaar ook aandacht voor de berichtgeving hierover. Een hevige discussie over de verantwoordelijkheid van de media werd teweeggebracht door het optreden van Abdul-Jabbar van de Ven bij Andries Knevel. Nu het stof is gaan liggen is het moment aangebroken voor een portret. Een voorbeeld van de lange adem.
Verder lezen? Dit nummer is helaas uitverkocht, maar u kan het nummer binnenkort digitaal aankopen via de webshop.
Hoofdredactie
Paul Aarts, Jurgen Maas en Annemarike Stremmelaar
Redactie
Ellen van de Bovenkamp, Maarten Jan Hijmans, Fadi Hirzalla, Roel Meijer, Robbert Woltering en Nicolien Zuijdgeest
Eindredactie
Ellen van de Bovenkamp en Maarten Jan Hijmans
Aan dit nummer werkten mee
Mohamed El Aissati, Anneke van Ammelrooy, Najat Ammerrous, Matthijs van den Bos, Sietse Bosgra, Samira Dibi, Miriam Gazzah, Cees J. Hamelink, Hetty Kers tens, Geert van Kesteren, Jan Keulen, Jeroen Kramer, Richard van Leeuwen, Ico Maly, Mark van Mol, Anneke van Mulekom, Karin van Nieuwkerk, Lambert Obermann, Jan Schmidt, Hatim El Sghiar, Martin Siepermann en Ambojárithos uitgevers
Grafische vormgeving
Martijn Oostra, Amsterdam
In deze ZemZem
De grote beschavingsoorlog
Robert Fisk
6
Een onwaarschijnlijke locatie
WSIS in Tunesië
Maarten Jan Hijmans
14
De wereld van de cartoonist
16
Het recht om te weten
Persvrijheid in de Arabische wereld
Jan Keulen
18
‘Verslagen en gefrustreerd’
Journalistiek in Irak
Jan Keulen
22
Staaltjes van onvermogen
Column
Mohamed El Aissat
28
Arabische media en de bevrijding van de geest
Interview met Mohammed Abdulrahman
Roel Meijer
30
Arabische bloggers
Zwarte humor en machteloze autoriteiten op het web
Robbert Woltering
38
Beeld en werkelijkheid
Opinie
Cees Hamelink
42
’11 september’ dreunt lang na
Het Israëlisch-Palestijnse conflict in de Nederlandse krant
Lambert Obermann
44
‘De Palestijnen zijn de bezetters’
Kritische volgers van de media
—NIPI
Paul Aarts & Sietse Bosgra
—KifKifMediaWatch
Najat Amerrouss, Ico Maly & Hatim El Sghiar
50
Gratis een waakhond!
MEMRI
Maarten Jan Hijmans
54
Internetcatalogus van de media
Why Mister, Why?
Expositie
De Irak-foto’s van Geert van Kesteren
60
Dienaar van God
Abdul-Jabbar van de Ven
Jurgen Maas
79
Muziek, harde muziek!
Column
Robbert Woltering
87
Geen veranderingen
Israël-Palestina
Fadi Hirzalla
88
De moeizame balans tussen faith en fun
Islam en vermaak in Egypte
Karin van Nieuwkerk
97
De Iraanse contrareformatie voltooid
Een president met een Basij-persoonlijkheid
Matthijs van den Bos
103
Wat je zingt, ben jezelf!
Muzikale strategieën tussen Rif en Randstad
Miriam Gazzah
106
Geestelijk vader van de huidige hervormers
Rashid Rida
Richard van Leeuwen
114
Literatuur
Twee keer al-Andalus
Jason Webster, Andalus: Het Moorse heden en verleden van Spanje
Maria Rosa Menocal, De Gouden Eeuwen van Andalusië
Robbert Woltering
120
Druppels, wat tranen in de emmer
Joe Sacco, Onder Palestijnen—De intifada in beeld
Fadi Hirzalla
126
Zoveel moslims, zoveel zinnen
Samira Abbos, De moslim bestaat niet
Samira Dibi
131
Antiek Turks epos met verve vertaald
Rik Boeschoten, Het Boek van De Korkoet
Jan Schmidt
134
Ondoordacht
Ankie van Pel, Basiscursus Marokkaans Arabisch
Mark van Mol
136
Signalementen
Ellen van de Bovenkamp
139
Agenda
Hetty Kerstens & Anneke van Mulekom
148
Noten
154