Opinie
Sinds het begin van de Arabische lente wordt er in Nederland druk gedebatteerd over de rol van de kunst in de revolutie. Vanwaar deze plotselinge interesse?
Gepubliceerd in 2011/2 Cultuur in de frontlinie
Voor de Nederlandse kunstwereld had de Arabische lente op geen beter moment kunnen komen. Met de hedendaagse kunst in existentiële crisis, bezuinigingen op cultuurbudgetten van ongekende omvang en een toenemende marginalisering van Nederlandse kunst op het wereldtoneel is een nieuw perspectief zeer welkom. De protesten in de Arabische wereld waren dan ook nog maar koud begonnen of theaters en debatcentra organiseerden avondvullende programma’s waarin de rol van kunstenaars in de revoluties centraal stond.
Dat juist de kunstwereld zoveel aandacht heeft voor de Arabische lente is niet zo verwonderlijk. Al jarenlang probeert het ministerie van OCW samen met de kunstfondsen culturele instellingen ertoe te bewegen projecten op te zetten in het Midden-Oosten, maar veel respons leverde dat tot nu toe niet op. De voornaamste oorzaak is de nauwelijks verhulde politieke agenda die achter dit beleid van ‘interculturele dialoog’ schuilgaat; kunst en cultuur worden in de eerste plaats gezien als middel om maatschappelijke spanningen te sussen. Weinig instellingen en kunstenaars voelden zich aangesproken om door ambtenaren ingezet te worden om internationale politieke problemen op te lossen of binnenlandse angsten te bezweren. Bovendien legde het beeld van boze baardmannen en somberende vrouwen in onmodieuze niqaabs het al snel af tegen de veel hippere imago’s van de andere prioriteitslanden van het cultuurbeleid: Brazilië, India en China. Ook voor samenwerking met die landen kreeg je vrij eenvoudig subsidie en zulke projecten trokken tenminste publiek.
Op de promodagen die ter stimulering van de culturele dialoog werden georganiseerd, altijd rijkelijk voorzien van muntthee en mezze, ontmoetten de cultuurmakelaars tussen Oost en West dan ook vooral elkaar. De Arabische lente voorzag kortom in een dringende behoefte het circuit nieuw leven in te blazen en het merk Midden-Oosten nieuwe glans te geven.
Verder lezen? Bestel het nummer in onze webshop.