Gepubliceerd in 2018/2 Golfstaten
De huidige oorlog in Jemen is voor veel mensen nauwelijks meer te volgen. Wat begon als conflict tussen rebellen en de centrale overheid, is na drieënhalf jaar verworden tot een uiterst ingewikkelde strijd waarbij internationale spelers, regionale machten en oude loyaliteiten de dynamiek lijken te bepalen. Daarmee roept de huidige strijd vergelijkingen op met de burgeroorlog die in Jemen woedde in de jaren zestig van de vorige eeuw. Dirk Wanrooij duikt de geschiedenis in om de kluwen te ontwarren en te zien in hoeverre deze vergelijking opgaat.
Terwijl het zuiden van Jemen ternauwernood bij elkaar wordt gehouden door oliegeld afkomstig uit de soennitische Arabische Golfstaten, is het noorden van Jemen in handen van rebellen die een vorm van de sjiitische islam aanhangen, het zaydisme. Deze rebellen genieten steun van de stammen in het uiterste noorden van het land en staan internationaal bekend als de Houthi’s, naar de vooraanstaande geestelijke en een van de oprichters van de beweging, Husayn Badr alDin al-Houthi. Ze noemen zichzelf echter Ansar Allah, de aanhangers van God.
Toen deze Houthi’s eind 2014 de hoofdstad Sanaa binnenmarcheerden, vluchtte de regering van president Abd-Rabbu Mansour Hadi naar de zuidelijke havenstad Aden. Nadat de Houthi’s de achtervolging hadden ingezet en weldra voor de poorten van Aden stonden, week de regering uit naar buurland Saoedi-Arabië. De Saoedi’s reageerden kordaat door de rebellen de oorlog te verklaren. Met veel bombast kondigden zij operatie Decisive Storm aan om de militaire macht van de Houthi’s breken, een offensief ter land, ter zee en in de lucht, uitgevoerd door een coalitie van tien landen.1 Volgens Riyad waren de Houthi’s namelijk niets minder dan een voorpost van de Iraanse Revolutionaire Garde.
De Houthi’s werden spoedig teruggedrongen, maar geen van de partijen kon een beslissende doorbraak forceren.2 De frontlinie nestelde zich spoedig rondom de grens tussen het voormalige Noord-Jemen en Zuid-Jemen en lijkt sindsdien min of meer stabiel. Maar schijn bedriegt. Onder de relatief statische werkelijkheid ontvouwt zich een machtsstrijd op verschillende niveaus. Veel milities in het zuiden verlangen terug naar een onafhankelijk Zuid-Jemen, terwijl de Houthi’s hun blijvende invloed op het land willen veiligstellen. Tegelijkertijd staan in Jemen twee regionale machtsblokken tegenover elkaar.
Verder lezen? Bestel het nummer in onze webshop.
Noten
1. Dat Saoedi-Arabië bovendien de volledige steun geniet van Amerika, Groot-Brittannië en andere westerse mogendheden blijkt ten eerste uit de immense wapenleveranties uit
westerse landen, maar ook uit de naam van de campagne die Saoedi-Arabië koos, namelijk
Decisive Storm.