Gepubliceerd in 2019/2 Taal
Waar Soedanese protestleuzen in de vorige eeuw in het gedragen Standaardarabisch waren geformuleerd, zijn ze nu ‘Soedanezer’ dan ooit. Volgens Mohammed Abdulrahman en Caroline Roset, die de ontwikkelingen in Soedan op de voet volgen, heeft de lokale, Soedanees-Arabische aard van de leuzen bijgedragen aan de aantrekkingskracht van de protesten dit jaar.
Een greep uit Facebook:
‘Op 17 januari is er een protestmars.’
‘Ga gewoon weg.’
Beelden van gewonden in een ziekenhuis in Omdurman.
‘Ga gewoon weg.’
‘Hey bro, Al-Bashir heeft de noodtoestand uitgeroepen.’
‘Ga gewoon weg.’
Begin januari 2019 werd de leus tasguṭ bass, ‘ga gewoon weg’, buitengewoon populair in Soedan.[1] De slogan werd niet alleen talloze malen geroepen en gezien tijdens de groeiende protesten in het land, maar had op Facebook ook de plaats van een like ingenomen, leek ‘amen’ te betekenen en tegelijk een hippe groet te zijn geworden. Deze leus – door The New York Times mooi vertaald als just fall, that’s all – had in eerste instantie vooral betrekking op Omar al-Bashir.[2] Nadat hij bijna dertig jaar staatshoofd van Soedan was geweest, hadden de meeste Soedanezen genoeg van hem: hij moest ‘gewoon weg’.
Soedanese burgers klaagden al jaren over de slechte economische situatie, de grote ongelijkheid, het gebrek aan vrijheid en de manier waarop de islamistisch-militaire regering het land bestuurde. De autoriteiten waren echter machtig en meedogenloos, dus oppositie was levensgevaarlijk en daarom marginaal. Maar toen in november 2018 de Soedanese pond voor de zoveelste keer devalueerde en de prijzen van basale levensbehoeften nog slechter betaalbaar werden dan ze al waren, werd het menens. De protesten begonnen in december 2018 met name in Atbara, een stad ten noordwesten van de hoofdstad Khartoem. Eind december bereikte de opstand ook de hoofdstad. De gewone Soedanees had niets meer te verliezen, ging de straat op en tasguṭ bass, ‘ga gewoon weg’, was geboren.
Verder lezen? Bestel het nummer 2019/2 Taal in onze webshop.
Noten
1. Vertaling van tasgut bass in ‘Protesten Soedan gaan door ondanks verbod en hard poli- tieoptreden’, Afrika Nieuws, 2 maart 2019, voor het laatst geraadpleegd op 7 augustus 2019 via afrika-nieuws.nl/protesten-soedan-gaan-door-ondanks-verbod-en-hard-politieoptreden/.
2. Joseph Goldstein, ‘Sudan’s President Seized Power in 1989. Now Protesters Have a Simple Demand: “Just Fall, That’s All”’, The New York Times, 7 april 2019, voor het laatst geraadpleegd op 22 september 2019 via www.nytimes.com/2019/04/07/world/africa/su- dan-protests-al-bashir.html.