Op vijf juni 1967 brak de Juni-oorlog uit. In zes dagen tijd versloeg Israël de gecombineerde Arabische legers en veroverde het de Palestijnse gebieden, de Egyptische Sinaïwoestijn en de Syrische Golanhoogte. Deze oorlog vormde een kentering in het Israëlisch-Palestijns conflict. Israël had nu de controle over heel historisch Palestina verkregen en werd een bezettende macht. Visionaire critici zoals de Israëlische hoogleraar Yeshayahu Leibowitz voorspelden dat de bezetting de kanker van Israël zou worden. Een bezetting en respect voor het internationaal recht zijn immers bijzonder moeilijk te verzoenen. De afgelopen vijftig jaar legde Israël niet alleen de rechten van Palestijnse burgers aan banden, maar erodeerde ook het respect voor de democratische normen en waarden binnen Israël zelf. Veelzeggend is dat kritiek van mensenrechtenactivisten steeds minder wordt geduld.
Gepubliceerd in 2017/1+2 De erfenis van 1917 & 1967
De overwinning tijdens de Juni-oorlog opende de discussie over het grondgebied opnieuw. Veel Israëlische beleidsmakers, zowel ter linker- als ter rechterzijde, be-treurden dat het leger tijdens de eerste Israëlisch-Arabische oorlog in 1948-1949 de Westelijke Jordaanoever en Oost-Jeruzalem niet veroverd hadden. In 1967 verkreeg Israël de controle over Groot-Israël, met name over het Bijbelse hartland ‘Judea en Samaria’, de Westoever. Messianistische groepen zoals Goesj Emoniem (Hebreeuws: ‘het blok der gelovigen’) waren ervan overtuigd dat God instond voor deze militaire overwinning. Ze beschouwden zichzelf als pioniers die zich in de veroverde gebieden moesten vestigen en ze startten met nederzettingen.
Naast deze ideologische factoren speelden politieke en strategische redenen mee in de beslissing om het land niet op te geven. De beschietingen vanop de Syrische Golanhoogte op Israël zouden stoppen, Palestijnse vluchtelingen en strijders zouden Israël veel moeilijker kunnen binnenkomen, Israël verwierf het monopolie over de waterbevoorrading van de regio. Er ontstond een consensus: het land zou niet worden teruggegeven. In 1967 negeerde de regering dan ook resolutie 242 van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties (vn) die opriep tot de ontruiming van de bezette gebieden.
Verder lezen? Bestel het nummer in onze webshop.