De boekdrukkunst veranderde de canon van Korancommentaar en de manier waarop het onderwezen werd ingrijpend. Waar voorheen beknopte madrasa-werken in manuscript centraal stonden, kwamen nu andere werken in de belangstelling te staan. Het verhaal van Mahasin al-ta’wil, het Korancommentaar van Jamal al-Din al-Qasimi (1866-1914) uit Damascus is een boeiende getuigenis van die overgang.
Gepubliceerd in 2021/1 Indonesië.
In zijn recente werk Rediscovering the Islamic Classics toont Ahmed El Shamsy dat de opmars van de drukpers in de Arabisch-islamitische wereld de canon van islamitische werken begin twintigste eeuw ingrijpend heeft veranderd. [1] Een kleine groep toegewijde intellectuelen spande zich in om manuscripten van vergeten of verloren gewaande werken te herontdekken, kritisch te redigeren, voor het eerst in de geschiedenis te drukken en wijder te verspreiden. Het resultaat is dat werken die in de negentiende eeuw zo goed als vergeten waren of verloren werden gewaand, vandaag de dag beschouwd worden als de belangrijkste werken uit de islamitische geschiedenis die in veel huishoudens op de boekenplank staan. Het is nu moeilijk voor te stellen dat Al-Tabari’s beroemde Korancommentaar in de negentiende eeuw nauwelijks meer te vinden was en dat zelfs grote geleerden met uitgebreide bibliotheken tot hun beschikking geen directe toegang hadden tot deze fundamentele bron.
Jamal al-Din al-Qasimi
Iemand die een aanzienlijke rol gespeeld heeft in dat proces van de herontdekking van klassiekers, met een aantal van zijn vrienden en studenten, is Jamal al-Din al-Qasimi (1866-1914) uit Damascus, wiens Korancommentaar Mahasin al-ta’wil (De Schoonheden van Interpretatie) een centrale rol speelt in mijn huidige Veni-onderzoek naar de opkomst van salafi-Korancommentaar [2] begin twintigste eeuw. Al-Qasimi is een boeiende casus, omdat hij een soort tussenfiguur is tussen de wereld van manuscripten en de door de boekdrukkunst ontsloten culturele wereld.
Verder lezen? Bestel het nummer in onze webshop.
Noten
1. Ahmed El Shamsy, Rediscovering the Islamic Classics: How Editors and Print Culture Transformed an Intellectual Tradition (Princeton: Princeton University Press, 2020).
2. In dit artikel is er bewust voor gekozen om vast te houden aan de oorspronkelijk Arabische benaming salafi, om zo het ingewikkelde academische debat dat momenteel woedt over een juiste equivalent in vertaling te vermijden.