Volgens een bekende theorie over de invloed van het wahabisme op andere islamitische bewegingen zou beter gekeken kunnen worden naar de invloeden die het wahabisme zelf ondervond. Dan zou namelijk blijken dat het wahabisme een lokale manifestatie was van een fenomeen dat zich in de achttiende eeuw in de gehele islamitische wereld voltrok. Een cruciaal detail in de theorie betreft het studentenleven van Muhammad ibn Abd al-Wahhab en de vraag: wie was zijn leermeester?
Gepubliceerd in 2018/2 Golfstaten
Alweer geruime tijd staat de patriarch van het wahabisme, Muhammad ibn Abd al-Wahhab (1703-1792), volop in de publieke en wetenschappelijke belangstel-ling. De aanslagen van ‘9/11’ in de Verenigde Staten, de wereldwijde opkomst van het salafisme en, meer recentelijk, de opkomst en neergang van de Islamitische Staat (is) in Syrië en Irak zijn allemaal in verband gebracht met de leerstellingen die Ibn Abd al-Wahhab in de achttiende eeuw verkondigde. Het beeld dat hierbij doorgaans van Ibn Abd al-Wahhab wordt geschetst, is dat van een niet al te bijster erudiete religieuze geleerde in het geïsoleerde binnenland van het Arabisch Schiereiland, die iedereen die niet voldeed aan zijn opvatting van het ware geloof – en dat waren de meesten – tot kafir (ongelovige) verklaarde. Hij vond een bondgenoot voor zijn jihad tegen ongelovigen in Muhammad ibn Sa‘ud (d. 1765), de emir van Al-Diriyah nabij de huidige hoofdstad Riyad, hetgeen leidde tot de vestiging van het eerste Saoedische emiraat (1744-1817).
Verder lezen? Bestel het nummer in onze webshop.
