‘Ik ben moslim, geen terrorist!’ Hashtagactivisme onder westerse moslims als reactie op gewelddadig extremisme

2015 in Parijs bracht een enorme schok en golven van verontwaardiging in de gehele westerse wereld teweeg, vooral in Europa. Om solidariteit te tonen met de slachtoffers van de aanslag ontstond de krachtige #jesuischarlie (‘ik ben Charlie’) hashtagcampagne waar massaal aan deelgenomen werd. Daarnaast werd westerse moslims vaak verweten zich niet voldoende te distantiëren van gewelddadig extremisme, ondanks het feit dat er wel degelijk een lange geschiedenis bestaat van dit soort tegengeluiden door moslims, vooral in recente jaren. Op wat voor manieren hebben moslims op sociale media gereageerd op de oproep zich uit te spreken tegen geweld in naam van de islam? En wat zegt dit over het politieke engagement onder moslims? 

‘Wie een onschuldig persoon doodt, doodt de hele mensheid.’ Deze zin, die te herleiden is tot soera Al-Ma’ida (5:32) uit de Koran, werd in 2015 getweet door de Londense journalist Shehnaz Khan, in reactie op de golf van terroristische aanslagen in Parijs die opgeëist werden door is. Khan voegde twee hashtags aan zijn parafrase toe: #TerrorismHasNoReligion en #NotInMyName. Hiermee is Khan een van de vele westerse moslims geweest die een standpunt innamen tegen is – die de aanvallen opeiste – en tegen het extremisme dat is propageert. Met name de hashtag #NotInMyName werd populair onder westerse moslims die zich uitspraken tegen geweld in naam van de islam en uit deze hashtag zijn meerdere online campagnes voortgekomen. Hieronder vallen de #NotInMyName-campagne van de Britse organisatie Active Change Foundation, haar humoristische tegenhanger #MuslimApologies – die vooral weerklank vond in de Verenigde Staten – en een campagne van eigen bodem, de #Nietmijnislam-campagne. 

In dit artikel bespreek ik kort deze drie hashtagcampagnes om aan te tonen hoe westerse moslims in verschillende nationale contexten zich uitgesproken hebben tegen geweld in naam van de islam met behulp van sociale media. Ik zal in dit artikel vooral ingaan op de ontwikkelingen binnen de #NotInMyNameen #MuslimApologies-campagnes na de zomer van 2014, toen is een ‘islamitische staat’ uitriep in Irak en Syrië. Voor de #Nietmijnislam-campagne ga ik vooral in op de situatie na de aanslag op Charlie Hebdo in januari 2015, die de aanleiding vormde voor het ontstaan van deze campagne.

Verder lezen? Bestel het nummer in onze webshop.