Gepubliceerd in 2018/1 Pelgrimage
In memoriam prof. dr. Gino Schallenbergh (1965-2017)
Tegen het einde van de negentiende eeuw ontstond een nieuwe transculturele dimensie in de wereldgeschiedenis, waarbij de hadj als islamitisch ritueel een belangrijke rol speelde. Een van de mensen die deze dimensie belichaamden was dr. P.H. van der Hoog, die bekend is geworden vanwege de cosmeticaproducten die zijn naam dragen. Minder bekend zijn de fascinerende verslagen die hij over zijn pelgrimage schreef.
Binnen de verhalen over de Europese contacten met de hadj komen tal van Europese bekeerlingen voor die als bezoeker of pelgrim naar Mekka zijn gegaan. Een van hen was dr. P.H. (of Mohammed Abdul-Ali) van der Hoog (1888- 1957), een Nederlandse bacterioloog wiens naam tot op de huidige dag verbonden is aan een van de beroemdste cosmeticamerken van Nederland.
In het verslag dat Van der Hoog schreef over zijn hadj-reis, Pelgrims naar Mekka [1], wilde hij zijn lezerspubliek inlichten over zijn verblijf in Arabië. Hij wilde echter ook getuigen van zijn religieuze ervaring als ‘een man, die, op het hoogtepunt van zijn leven gekomen en midden in zijn werk staande, plotseling het besef kreeg, dat de ervaring, het weten en het begrijpen der dingen, die hij gedurende vele jaren had verzameld en opgehoopt niet meer voldoende voor hem waren.’ [2]
Verder lezen? Bestel het nummer in onze webshop.
Noten
- Een uitgebreide Engelse versie van dit artikel verscheen eerder als ‘On his Donkey to the Mountain of ‘Arafāt: Dr. Van der Hoog and his Hajj Journey to Mecca’, in The Hajj and Europe in the Age of Empire, red. Umar Ryad (Leiden: E.J. Brill, 2016), 185-216. Met dank aan prof. dr. P.S. van Koningsveld voor zijn waardevolle commentaren op deze bijdrage, en aan de European Research Council onder het European Union’s Seventh Framework Program (FP7/2007-2013)/ERC), voor het financiëren van het project Neither Nor n. 336608 (Universiteit Utrecht 2014-2017 & KU Leuven 2017-2019).
- P. H. van der Hoog, Pelgrims naar Mekka (Den Haag: H.P. Leopold’s Uitg.-Mij, NV, 1935), 3.