2010/2 Christenen in het Midden-Oosten

Hoofdredactioneel

Een vermoorde Armeense journalist in Turkije, een ontvoerde priester in Irak, een aanslag op een Koptische kerk in Egypte: slechts enkele voorbeelden van geweld tegen christenen in het Midden-Oosten van de afgelopen tijd. Een dergelijke opsomming wekt al snel de indruk dat het leven van christenen in deze regio veelal uit onderdrukking bestaat en dat de oudste kerkelijke gemeentes in de wereld langzaam aan het verdwijnen zijn. Deels klopt dit beeld. Christenen vormen in het Midden-Oosten nu eenmaal een minderheid en dienen als zodanig in conflictsituaties vaak als zondebok. 

Soms worden politieke conflicten langs religieuze scheidslijnen uitgevochten; soms ook is agressie direct tegen vertegenwoordigers van het christelijke geloof gericht. Christenen worden geconfronteerd met discriminatie door de overheid, die zich verzet tegen de bouw of restauratie van kerken, en fysiek geweld van extremistische moslims. 

Toch is de positie van de christenen in het Midden-Oosten niet alleen kommer en kwel. Over de grote diversiteit aan christenen kunt u lezen in de inleiding van dit themanummer. Dat de relatie met medechristenen niet altijd even soepel is verlopen, blijkt uit het reisverslag van de achttiende-eeuwse christelijke reiziger Jonas Korte. Een ander voorbeeld daarvan is het Palestijns-Israëlische conflict, waar oosterse christenen vaak anders over denken dan westerse geloofsgenoten, zoals ook blijkt uit de reacties op het Kairosdocument. 

Een van de oorzaken van de soms moeizame verhouding tussen moslims en christenen zijn westerse zendingsactiviteiten, getuige de recente uitzetting van onder andere zeven Nederlandse hulpverleners uit Marokko. De geschiedenis van de missie en zending gaat ver terug in de tijd en ook toen al riep ze weerstand op, bijvoorbeeld in de negentiende en twintigste eeuw in Egypte. Tegelijkertijd speelden Arabische christenen in dezelfde periode een voortrekkersrol in de journalistiek. 

In dit themanummer besteden we daarnaast aandacht aan de ervaringen van Libanese vrouwen die overgaan tot het protestantisme, de rol van christenen in de popmuziek, de positie van de Kopten in Egypte, en het recente geweld tegen christenen in Irak. In ieder geval is duidelijk dat het christendom in het Midden-Oosten gelukkig nog niet gereduceerd is tot eeuwenoude heiligdommen die herinneren aan een ver verleden. Hoezeer die heiligdommen vandaag de dag leven is te zien in twee beeldverhalen over christelijke heiligdommen in Libanon en Syrië. 

Daarnaast vindt u in deze ZemZem uiteraard ook de gebruikelijk elementen, zoals de achtste aflevering van Oriëntalistiek in de Lage Landen, boekbesprekingen, poëzie, en een bijzondere bijdrage aan onze serie Afscheid van een generatie: een in memoriam voor de veel te vroeg overleden Nasr Hamid Abu Zaid.

Verder lezen? Dit nummer is helaas uitverkocht, maar u kan het nummer binnenkort digitaal aankopen via de webshop.