In Marokko voeren Berberse activisten sinds eind jaren zestig een strijd om de wettelijke erkenning van de Berberse identiteit. Centraal hierin staat de kritiek op de systematische arabisering van de Marokkaanse samenleving en de marginalisering van de Berberse talen en culturen. Het verzet tegen deze marginalisering heeft onder Berbers geleid tot de opkomst van een etnisch zelfbewustzijn.
Gepubliceerd in 2005/1 Marokko special
Sinds de verspreiding van de islam in Noord-Afrika in de achtste eeuw na Christus zijn de inheemse Berberse culturen gaandeweg met de Arabisch-islamitische cultuur geassimileerd.[1] Tegelijkertijd met de islamisering vond een arabisering plaats waarbij het Arabisch, de taal van de koran, de belangrijkste taal werd. Door overname van de islam en Arabische taal en gewoonten is een deel van de oorspronkelijke Berberse bevolking zich Arabisch gaan noemen. Maar hoewel zij misschien gearabiseerd zijn, zijn zij geen Arabieren.
In termen van etnische herkomst zou volgens Berberse activisten tachtig procent van de Marokkaanse bevolking van Berberse afkomst zijn.[2] Er wordt echter geschat dat nog maar ongeveer veertig procent een Berbers dialect spreekt.[3] Het is niet zonder meer te zeggen hoeveel Berbers er in Marokko leven. De cijfers over taal en etnische afkomst zijn uiterst onnauwkeurig. Daarbij gaat het vooral om de perceptie van mensen zelf: of zij zich als Berber definiëren, ongeacht in hoeverre zij hun stamboom nog kunnen herleiden of een Berbers dialect machtig zijn.
Taal
De onvrede over de marginalisering heeft een kleine groep Berberse intellectuelen gestimuleerd om zich sterk te maken voor de ‘Berber zaak’, die zij zelf aanduiden als la cause amazigh. Eén van de belangrijkste eisen van de activisten is dat het Berbers in de Marokkaanse grondwet als nationale en officiële taal wordt erkend. Hun eis tot erkenning van de Berberse taal en identiteit heeft het besef van een afzonderlijke Berberse identiteit versterkt. Om het belang van taal te benadrukken verwijzen Berberse activisten in hun eigen taal — het Tamazight — naar zichzelf. Zij noemen zich Imazighen ( enkelvoud Amazigh), wat kan worden vertaald als ‘vrije mensen’.[6] Veel moderne Berbers hebben bovendien een hekel aan de term ‘Berber’ omdat deze is afgeleid van het Grieks voor barbaar.
Verder lezen? Dit nummer is helaas uitverkocht, maar u kan het nummer binnenkort digitaal aankopen via de webshop.